Op een grijze woensdag in januari koop ik een kaart voor de finale van het WK voor vrouwen. Niet dat ik echt geloof dat de Oranje leeuwinnen die gaan halen, maar bij het EK twee jaar geleden greep ik mis en was de finale uitverkocht. En dat gaat mij niet nog een keer gebeuren, dus zit ik zes maanden later in de bus naar Lyon…

Eigenlijk is de enige optie om in Lyon te komen de bus, want vliegtickets en treinkaartjes blijken op korte termijn redelijk onbetaalbaar. Zo’n dertien uur na vertrek in Utrecht komen we aan in de finalestad. Het moderne en ook wel imposante stadion glinstert in de ochtendzon, maar we gaan eerst naar het centrum om sfeer te proeven en om de wedstrijdkaarten op te halen die op naam klaarliggen.

Oranje

Zoals bij een echte grote voetbalwedstrijd lopen er handelaren rond en kijken de Fransen die op zondag op straat zijn verwonderd naar de oranjegekte. Er is een kleine fanzone met uitzicht over de rivier de Rhône met muziek, maar bij de officiële FIFA Fanzone valt ook meteen op hoeveel Amerikanen er zijn. Het is ‘s zomers warm en de sfeer zit er goed in. Sommige Nederlanders zien er carnavalesk uit, niet mijn ding maar het geeft wel sfeer natuurlijk.

Ruim op tijd weer terug naar het stadion met metro en tram waar het al druk is en waar de toegangscontrole opvallend relaxed en vriendelijk, maar ook serieus verloopt. Rond het stadion zijn allerlei eettentjes en merchandiseverkooppunten en bij aanschaf van een drankje krijg je een mooie beker als collector’s item.

Stipt om 15.00 uur gaan de vakken open en ik blijk een perfecte plek achter een van de goals te hebben. Het stadion ziet er vanaf die plek indrukwekkend uit, ook al is het dan nog vrijwel leeg. Dat verandert snel in ons vak dat helemaal oranje kleurt. We blijken helaas toch in de minderheid. Koning Willem-Alexander is er met Amalia en Ariane, net als de Franse president Macron en FIFA-baas Infantino.

 

Outnumbered

Er wordt vast warm gezongen en de speelsters die het veld komen inspecteren, worden met gejuich ontvangen. Maar er zijn ook heel, heel veel Amerikanen. Als de aftrap nadert, blijkt dat die grof geschat toch wel zo’n driekwart van het stadion bezetten. We zijn outnumbered door de regerend wereldkampioen als Europees kampioen in Europa. In ieder geval op de tribune en ook op papier wordt het een wedstrijd tussen David en Goliath. Daar kunnen een vak vol fans verkleed als kaasmeisje of oranje paus niet tegenop.

Het is al een prestatie op zich dat we de finale hebben gehaald en daar was hier en daar wat geluk voor nodig. Het voetbal is niet zo goed als op het EK in eigen land, maar op een WK kun je ook verwachten dat de concurrentie heviger is. En ook USA had het een aantal wedstrijden moeilijk en ook niet te klagen over een aantal makkelijk verkregen penalty’s. Ik hoop vooraf vooral op een echte finale, en dat wordt het!

Intens

We hebben eigenlijk niets te verliezen tegen de wereldkampioen, maar willen de finale ook spannend maken. Daarvoor zijn wat wisselingen gedaan in de opstelling en staat Anouk Dekker naast Stefanie van der Gragt achterin. Dat blijkt een goede zet, er volgt een gevecht waarin Nederland niet goed maar met hart en ziel voetbalt. We maken het USA wel moeilijk en houden ze meer dan een uur van scoren af. Iets wat geen enkel land dit toernooi is gelukt. Het record stond nota bene op naam van Thailand met zestien minuten, dat uiteindelijk met 13-0 verloor.

In een intens gevecht krijgen de Amerikanen na iets meer dan een uur een strafschop in de schoot geworpen door een ongelukkige actie van Stefanie van der Gragt. Ze zet haar been hoog in en mist de bal, maar doet Alex Morgan ook alsof ze al geraakt is voor dat dat het geval was. Ze is berucht om dit soort acties en er steeds al naar op zoek.

De Amerikaanse superster komt de hele middag al niet veel niet verder dan theateraal naar de grond gaan, een paar schoten uitgezonderd, en de Franse scheidsrechter lijkt vanaf het begin wel van plan met het Amerikaanse feestje mee te werken. Als ze naar het VAR-scherm wordt geroepen, weten we dan ook genoeg: de bal gaat op de stip.

Die andere megaster en Trumptegenstander Megan Rapinoe heeft de hele middag in de achterzak van Anouk Dekker gezeten, maar verzilvert het buitenkansje vanaf 11 meter. Ze kroont zichzelf hiermee tot topscorer van het toernooi. Net als teamgenote Alex Morgan en Ellen White van Engeland staat ze nu op zes goals, maar had daar minder speelminuten voor nodig.

Rose Lavelle maakt daarna met een bekeken schot nog 2-0 en mogen we blij zijn dat de score niet groter uitvalt. Met een aantal aanvallende wissels probeert Sarina Wiegman het nog wel, maar heeft USA ook grote kansen om het helemaal af te maken. Sari van Veenendaal staat daarbij keer op keer in de weg en keept de sterren van de hemel. Het vuurwerk wat je van een topteam als Amerika verwacht, komt er toch niet echt en met nog een kwartier te gaan en een 2-0 voorsprong beginnen ze zelfs opzichtig tijd te rekken.

Het Amerikaanse publiek vindt het allemaal prima en het gejuich is dan ook oorverdovend na het laatste fluitsignaal. ‘Van der Sari’ krijgt meer dan verdiend de gouden handschoen als beste keepster van het toernooi en Nederland een welverdiend applaus. Wat was het bijzonder dat we in de finale stonden en om er gewoon bij geweest te zijn! En het werd een echte strijd met als enige minpunt dat we niet echt tot kansen kwamen.

 

Veel gewonnen

Bij het verlaten van het mooie stadion word ik vanwege mijn oranjeshirt aangesproken door een paar Fransen die het geen penalty vonden. Toch altijd leuke spontane ontmoetingen bij dit soort evenementen. Ik ga teleurgesteld maar toch ook trots weer richting de bussen.

We hebben de finale verloren, maar man, man, wat hebben we veel gewonnen. Waar in andere sporten Nederlandse vrouwen al jaren veel succesvoller zijn dan de mannen, werden de voetbalsters nooit serieus genomen. En altijd maar oneerlijk vergeleken met de mannen, die lichtjaren voorsprong hebben qua talentontwikkeling en geld wat erin wordt gepompt. Beetje vergelijkbaar met de enorme voorsprong van de Amerikaanse vrouwen, waar vrouwenvoetbal al jaren heel professioneel wordt aangepakt.

Dankzij heldinnen als Vera Pauw die onvermoeibaar bleven vechten tegen de bierkaai, kregen de leeuwinnen een voet tussen de deur in Zeist. En na het gewonnen EK is de opmars van het vrouwenvoetbal helemaal niet meer tegen te houden. Meisjes die willen voetballen kunnen dat eindelijk en lopen rond met shirtjes van hun eigen heldinnen.

We krijgen tijdens het WK een dagelijks radioprogramma over het WK vrouwen en met Studio France zelfs een praatprogramma op televisie. Met vrijwel alleen vrouwelijke gasten. Er worden zelfs meerdere WK-liedjes uitgebracht en bij Blokker kun je sparen voor poppetjes van de leeuwinnen. Waarbij wel enige fantasie nodig is om ze te herkennen, maar toch. De massale oranje hysterie blijft uit, maar het WK voor vrouwen maakt ook weer nieuwe mensen enthousiast die anders niet zo met voetbal bezig zijn. En niet alleen vrouwen, naar Lyon reizen ook opvallend veel mannen mee.

Minpuntje is wel dat de NOS het blijkbaar nog niet aandurft alle wedstrijden live uit te zenden en moet er toch een mannelijke verslaggever bij ter plaatse, terwijl Rivkah op het Veld tijdens het EK al heeft bewezen het prima zelf af te kunnen. Niet iedereen hoeft vrouw te zijn rond vrouwenvoetbal, zet gewoon de beste mensen op de juiste plek neer. Zoals Sjoerd van Ramshorst die een mooi duo vormt met Suse van Kleef in Studio France, waarbij hij vooral de aangever is en de gasten zoveel mogelijk laat vertellen.

Het commentaar bij de wedstrijden was wel onder de maat en vaak negatief. Tuurlijk mag en moet je kritisch zijn om als sport echt serieus genomen te worden, maar het is zo makkelijk om het vrouwenvoetbal simpelweg af te zeiken of alleen maar te kijken naar uiterlijke schoonheid wat sommige voetbaljournalisten nog steeds graag doen.

Gelukkig stonden daar de professionele en soms snoeiharde analyses van Daphne Koster tegenover. Want als je van je sport houdt zoals zij, ben je juist kritisch maar wat was ze ook prachtig in tranen na de gewonnen halve finale. Hopelijk is het bij de NOS nu ook duidelijk dat het tijd is om vrouwelijk voetbalcommentaartalent te ontwikkelen. Bij de troostfinale Engeland – Zweden had de BBC er zelfs twee.

De kijkcijfers bewijzen dat vrouwenvoetbal ondanks het nog steeds hardnekkige cynisme van sommige mannen echt wel bestaansrecht heeft. Naar een willekeurige wedstrijd waaraan Nederland niet eens meedeed, keken zo 1,5 miljoen mensen. Naar de halve finale tegen Zweden 5 miljoen en naar de finale tegen USA zelfs bijna 5,5 miljoen, de best bekeken vrouwenwedstrijd in Nederland ooit.

Vrouwenvoetbal leefde de afgelopen weken. De ‘teen van Martens’ is ineens van nationaal belang, bij de koffieautomaat is er gediscussieerd of Van de Sande of Beerensteyn moet spelen en over de gouden wissels van Sarina Wiegman. Sherida Spitse is even de nationale kop van Jut en beantwoordt alle kritiek met haar voeten. Qua veldspel misschien niet altijd de beste, maar qua assists en standaard situaties dodelijk en nog steeds onmisbaar. Ook in de finale laat ze nog een mooie vrije trap zien die net naast gaat.

Miedemeister

En dan hebben we het nog niet eens gehad over Vivianne Miedema. Op haar 22e is ze al topscorer aller tijden en viert dat op het WK met een koprol. Soms is de Miedemeister onzichtbaar, oogt ze wat lui maar jaagt ze als een echt roofdier op die ene kans. In de finale lukt het allemaal net niet, maar geeft ze wel een paar mooie passes en verdedigt een keer uitstekend mee.

Oranje had dit toernooi soms veel geluk, speelde vaak niet haar beste voetbal, maar liet wel zien hoe je door te strijden, je krachten te kennen en te benutten en vooral een hecht team te zijn boven jezelf uit kunt stijgen. Steeds stonden weer andere speelsters op die beslissend waren: eerst Roord, toen Beerenstreyn, Miedema, Groenen en natuurlijk aanvoerster Sari van Veenendaal in de goal.

Eigenlijk kunnen we allemaal wat leren van de oranjevrouwen: vechten als leeuwinnen en je vooral ook niet gek laten maken.

Lieve leeuwinnen, wat hebben we van jullie genoten. En hopelijk zal het zilver na de grootste teleurstelling toch ook als een overwinning voelen. Wat een team!

Het is dankzij de leeuwinnen een van de leukste sportzomers ooit. En die is eigenlijk pas net begonnen! Moe en kapot van de lange reis, maar ondertussen in Brussel ook alweer verrast met de eerste gele trui in 30 jaar. En laten we nooit meer een WK-finale spelen op 7 juli. Of is drie keer echt scheepsrecht?

Dit was Lyon, welterusten.