Mijn beelden van het OKT eind december er maar eens bij gepakt en uitgezocht. Wie had kunnen vermoeden dat deze twee krap zes weken later olympisch kampioen zouden zijn?
Onverwacht succes maakt de Spelen zo mooi! Esmee Visser (en haar leuke coach die toen al opviel door zijn enorme enthousiasme) en Carlijn Achtereekte.
Onlangs zat ik aan tafel bij Kees Driehuis in de televisiequiz Per seconde wijzer. In vier afleveringen speelde ik 7660 euro bij elkaar. Nieuwsgierig hoe dat ging en weet jij wat een Grandelletje is?
Bekijk bovenstaand filmpje voor onder meer vragen over de Oranje leeuwinnen, schaatssprinters, wereldrecordhouders atletiek, Scandinavische sporters en olympische chefs de mission. Het was een mooi avontuur en ik kijk tevreden terug op mijn prestatie. Jammer dat een olympische medaille in sportkennis (nog) niet bestaat!
Stop de tijd. Geen jokers.
Dutch Diva’s: ijskoninginnen
Yvonne van Gennip is mijn allereerste sportheldin. Aan haar gouden successen in Calgary heb ik helaas weinig herinneringen meer, want ik was nog klein. De goldrush van Marianne Timmer herinner ik mij echter nog als de dag van gisteren. Van Gennip en Timmer wonnen allebei drie gouden medailles en zijn daarmee de succesvolste Nederlandse vrouwen op de Winterspelen. Ze kenden beiden ook tegenslag in hun carrières.
Kom op Yvon, rijden!
Weinig mensen zullen destijds het succes van Yvonne van Gennip hebben zien aankomen. Zeker haar Oost-Duitse concurrenten niet. Als de twee favorieten Karin Kania en Andrea Ehrich elkaar op de 3000 meter letterlijk kapot rijden, ruikt de Haarlemse haar kans. Ze is sneller dan de Oost-Duitsers èn het wereldrecord, het ijs is gebroken. In de dagen daarna schrijft ze ook de 1500 meter op haar naam. Op de 5000 meter is ze sneller dan geen enkele vrouw voor haar is geweest op deze afstand.
Timmertje, Timmertje, wat ga je doen?
Tien jaar na de successen van Yvonne van Gennip staat er een nieuwe Nederlandse schaatskoningin op. Marianne Timmer is de grote revelatie van de Olympische Winterspelen van Nagano in 1998. Op 1500 meter verrast de nuchtere Groningse met een wereldrecord vriend en vijand en wint haar eerste gouden medaille.
Een gouden medaille en een bijnaam rijker verschijnt Timmertje enkele dagen in de M-wave aan de start van de 1000 meter, ditmaal wel als de grote favoriet. Ze maakt die rol meer dan waar, in een nieuw olympisch record is ze opnieuw de snelste. Terug in Nederland krijgt Marianne Timmer een schaap cadeau, van de gemeente waar ze woont: Hoogezand-Sappemeer.
Gevallen kampioenen
Vier jaar na de successen van Calgary reist Yvonne van Gennip af naar Albertville om haar drie olympische titels te verdedigen. Vooraf is ze in interviews al terughoudend over de kans op nieuw succes. En ze krijgt gelijk. Ik weet nog goed hoe ik toen voor de televisie zat. Yvonne is niet meer de kampioene van vier jaar eerder en komt zelfs ten val. Ik was ontroostbaar. Toch zijn haar prestaties uit 1988 uniek. Met drie gouden medailles blijft ze een heldin.
Ook Marianne Timmer slaagt er in eerste instantie niet in opnieuw olympisch kampioen te worden. Op de Spelen van Salt Lake City in 2002 gaat ze niet letterlijk onderuit zoals Van Gennip, maar valt ze wel van haar voetstuk. De tweevoudig olympisch kampioene van vier jaar eerder is niet in vorm en wint geen medailles. De beste prestatie zet Timmer neer op haar favoriete afstand, de 1000 meter: ze eindigt als vierde.
Acht jaar later weer
De liefde tussen Marianne Timmer en de Olympische Spelen lijkt definitief over in 2006. Op de Spelen van Turijn wordt ze eruit geschoten op de 500 meter na twee valse starts, waarvan een discutabele. Ze weet haar woede om te zetten in prestaties. Enkele dagen later op de 1000 meter slaat ze terug. Timmer zet een scherpe tijd neer en moet lang wachten. Één voor één bijten de concurrenten zich stuk op haar tijd en acht jaar na Nagano is ze opnieuw kampioen. De Groningse wint haar olympische titel terug die ze vier jaar eerder kwijt raakte.
Vancouver
In het begin van dit schaatsseizoen lijkt Marianne Timmer sterker dan ooit. Nog één keer wil ze naar de Olympische Spelen en ze is in vorm. Daar komt op slag een einde aan als Timmer bij Wereldbekerwedstrijden in Heerenveen onderuit wordt gereden door haar Chinese tegenstandster. In eerste instantie valt de schade mee, maar ze blijkt haar hielbeen op meerdere plaatsen gebroken te hebben. Weg olympische droom zou je zeggen, maar Timmer herstelt wonderbaarlijk snel. Binnen zes weken maakt ze alweer haar eerste voorzichtige slagen op het ijs.
Ook Yvonne van Gennip kent tegenslag, in de aanloop naar Calgary wordt ze geopereerd aan haar voet. Eenmaal op de Spelen is alle ellende vergeten en wordt ze de grote kampioene. Ook Marianne Timmer heeft al eerder met tegenslag te maken gehad. Een vormcrisis of diskwalificatie, ze kwam altijd sterker terug. Het tweede olympisch kwalificatietoernooi komt echter net iets te vroeg en Timmer kwalificeert zich niet voor haar vierde Olympische Spelen. Vancouver blijkt een brug te ver.
De Nederlandse hoop is vanavond bij de 1500 meter voor vrouwen gevestigd op Annette Gerritsen, Laurine van Riessen, Ireen Wüst en Margot Boer. Hopelijk kunnen ze voor een verrassing zorgen, net zoals Yvonne van Gennip en Marianne Timmer in hun beste dagen.
Nederlandse olympisch schaatskampioenen bij de dames
Een select gezelschap van zeven dames, dat zijn de Nederlandse olympische schaatskampioenen. Ook op de schaats maar dan bij het kunstrijden is er ook nog de unieke gouden medaille van Sjoukje Dijkstra uit 1964.
| 1968 | Grenoble | Carry Geijssen | 1000 meter |
| 1968 | Grenoble | Ans Schut | 3000 meter |
| 1972 | Sapporo | Stien Kaiser | 3000 meter |
| 1980 | Lake Placid | Annie Borckink | 1500 meter |
| 1988 | Calgary | Yvonne van Gennip | 1500 meter, 3000 meter, 5000 meter |
| 1998 | Nagano | Marianne Timmer | 1000 meter, 1500 meter |
| 2006 | Turijn | Marianne Timmer | 1000 meter |
| 2006 | Turijn | Ireen Wüst | 3000 meter |
| 2010 | Vancouver | Ireen Wüst | 1500 meter |
Sporters in clownspak
Het Noorse curlingteam baart deze Olympische Spelen opzien met hun Bassie en Adriaanbroeken. En ze zijn niet alleen. Een overzicht van sporters in gekke of op zijn minst opvallende kleding. Suggesties? Stuur ze in!
De Noren vallen op in hun geruite broeken bij het onderdeel curling in Vancouver. Het Mickey Mouse-imago van de sport, toch al jaren vast onderdeel van de Olympische Winterspelen, wordt maar weer eens versterkt.
Jorge Campos is een opvallende verschijning op het voetbalveld, en niet alleen omdat hij als keeper regelmatig mee naar voren gaat om een doelpunt te maken. De Mexicaan draagt tijdens zijn loopbaan vaak zelf ontworpen kleurige outfits.
André Agassi staat vooral in de beginperiode van zijn tenniscarrière in bonte combinaties op de baan. Zo introduceert hij de legging onder de tennisbroek. Op Wimbledon houdt tennisser uit Las Vegas zich wel altijd netjes aan de kledingcode en verschijnt hij in het hagelwit.
Het bakstenenshirt is een van de lelijkste tenues uit de geschiedenis van het Nederlands Elftal, maar wel het meest succesvolle. Nederland won hierin de tot nu toe enige prijs: het EK in 1988, daardoor is het shirt toch een collectors item geworden.
Mooi grijs is niet lelijk, dachten ze bij Umbro toen ze in 1996 dit uittenue ontwierpen voor het Engelse elftal.
Samuel Eto’o kan altijd nog bijklussen als klaar-over in dit shirt van FC Barcelona.
Begin jaren ’90 zijn badpakken enorm in de mode bij atletiek, dus draagt ook Ellen van Langen een exemplaar tijdens haar gouden race in Barcelona. En in het oranje valt het allemaal net iets meer op.
Arsenal heeft meerdere keren een geel uitshirt gehad, maar deze (gedragen door Lee Dixon) spant de kroon. The Gunners worden er in 1991 wel landskampioen in.
Schaatspakken doen het altijd goed in dit soort lijstjes. Het enige positieve aan dit gruwelijke pak van sprintdiva Bonnie Blair is dat ze er olympisch goud in wint in 1988.
Je kunt shirtsponsoring ook te letterlijk nemen. De huisstijl van ABN AMRO wordt begin jaren ’90 gewoon helemaal overgenomen in dit uitshirt van Ajax. Het weerhoudt Dennis Bergkamp er niet van zijn eigen spel te spelen en zo een transfer naar Inter te verdienen.
De knickerbockerachtige broek en platte pet waren het handelsmerk van golfer Payne Stewart. Er komt een abrupt einde aan de carrière van de Amerikaan als hij in 1998 omkomt bij een vliegtuigongeluk.
Het spruitjespak is de gele trui van het schaatsen. De klassementsleider van de Greenery Six mag tijdens deze zesdaagse voor marathonschaatsers rondrijden in deze opvallende outfit. Henk Angenent is als de bekendste spruitjeskweker van Nederland één van de initiatiefnemers van de invoering van het tenue. Ik ben benieuwd hoe Cédric Michaud (foto) dit thuis in Frankrijk uitlegt. Bedankt voor de tip Hester, dit pak hoort zeker in dit rijtje thuis!
Helden van de 1000 meter
Bij de sprintafstanden van het schaatsen is het vaak alles of niets. Het verschil tussen winst en verlies bedraagt soms maar een honderdste van een seconde. Er zijn schaatsers die grossieren in medailles, maar er zijn ook rijders die er altijd net naast grijpen. In sommige gevallen komt het toch nog allemaal goed.
Dan Jansen is vanaf midden jaren ’80 een sprinter die meedoet om de prijzen. Op de Olympische Spelen van Sarajevo in 1984 valt hij net naast het podium met de vierde tijd. Vier jaar later is Jansen de grote favoriet, een week voor de Spelen van Calgary bevestigt hij deze status met de eerste plaats op het WK sprint. Toch zal hij de favorietenrol niet waar kunnen maken. Enkele uren voor zijn eerste race krijgt hij te horen dat zijn zus is overleden aan leukemie. Jansen verschijnt wel aan de start, maar komt zowel op de 500 als de 1000 meter ten val.
Ook in 1992 lukt het Jansen niet om olympisch eremetaal binnen te slepen. Ditmaal blijft hij wel op de been, maar komt hij niet verder dan een vierde tijd op de 500 meter en de 26e tijd op de 1000 meter. Twee jaar later krijgt de Amerikaan alweer een herkansing. Het IOC wil de zomer- en winterspelen niet meer in hetzelfde jaar houden en daarom is Lillehammer in 1994 het decor voor nieuwe Olympische Winterspelen.
Onder begeleiding van coach Peter Mueller (zelf in 1976 de eerste olympisch kampioen 1000 meter) reist Dan Jansen af naar Noorwegen. Opnieuw als grote favoriet, want hij heeft zowel de wereldtitel sprint als het wereldrecord op de 500 meter in handen. Als eerste schaatser duikt Jansen zelfs onder de 36 seconden. Toch lijken de medailles ook in in het Vikingskipet van Hamar weer niet voor hem weggelegd. Op de kortste afstand komt hij door een misslag in de laatste bocht niet verder dan de achtste tijd.
Toch komt het allemaal goed voor de 28-jarige Amerikaan. Op de 1000 meter valt hij bijna weer maar zet desondanks wel een snelle tijd neer. Zijn wereldrecord blijkt goed genoeg voor olympisch goud. Zo krijgt het verhaal van Jansen uiteindelijk toch een happy end.
Het is aan de Amerikanen wel toevertrouwd om een sappige reclame te maken van een dergelijk verhaal. Ook verdient Dan Jansen een plek in de Amerikaanse Olympic Hall of Fame en in 2002 is hij samen met sprintster Bonnie Blair één van de laatste fakkeldragers bij de Olympische Spelen van Salt Lake City.
Bekender in Nederland is het verhaal van onze eigen Gerard van Velde. Hij grossiert net als Dan Jansen in vierde plaatsen maar heeft in plaats van valpartijen een andere tegenstander: de klapschaats. Deze revolutie in het schaatsen zorgt er zelfs voor dat Van Velde stopt met schaatsen.
Voor de opkomst van de klapschaats hoort de jonge Gerard van Velde al vroeg bij de wereldtop. Op zijn eerste Olympische Spelen in 1992 verrast hij iedereen met een vijfde tijd op de 500 meter en een vierde plek op de dubbele afstand, slechts 0,08 seconde van het goud. Twee jaar later is Van Velde weer van de partij, maar blijft hij ver van het erepodium verwijderd.
In de aanloop naar de Spelen van Nagano stopt Van Velde met schaatsen. Hij kan maar niet wennen aan de klapschaats. Een nieuw model van de klapschaats blijkt zijn redding en Van Velde komt terug aan de top. Hij krijgt de techniek onder knie, zo goed dat hij in 2002 aan de start staat op de Olympische Spelen van Salt Lake City. Toch vervalt hij in oude gebruiken, op de 500 meter wordt hij vierde. Maar op de 1000 meter komt ook voor hem alles samen. In de race tegen Sergey Klevchenya (in 1994 stond hij nog samen met Dan Jansen op het podium) zet Van Velde een nieuw wereldrecord neer. Niemand komt meer aan die tijd, en Gerard van Velde geeft daarmee zijn carrière alsnog een gouden rand.
Zie ook: Andere Tijden Sport: Van Velde en het klappen van de schaats