Voor grote sportevenementen worden vaak kolossale en revolutionaire stadions neergezet, zo ook in Zuid-Afrika. Kers op de taart is Soccer City in Johannesburg, waar vanmiddag de openingswedstrijd wordt gespeeld tussen Bafana Bafana en Mexico. Het ontwerp is geïnspireerd op een Afrikaanse pot, een uitgeholde kalebas waaruit wordt gegeten. Soccer City is niet het eerste spectaculaire stadion waarin een WK wordt gespeeld, een overzicht van tien bijzondere voetbaltempels uit de voetbalgeschiedenis.
Het Aztekenstadion in Mexico-Stad is het enige stadion ter wereld waar twee keer de WK-finale werd gespeeld. In 1970 werd het legendarische Braziliaanse elftal onder leiding van Pélé er voor de derde keer wereldkampioen en in 1986 versloeg Maradona’s Argentinië de West-Duitsers. Maradona maakte er in de kwartfinale van hetzelfde WK tegen Engeland ook zijn beruchte Hand van God-doelpunt en voltooide zijn beroemde solo met het doelpunt van de eeuw. Azteca was in 1968 niet het hoofdstadion van de Olympische Spelen in Mexico-Stad, maar de voetbalwedstrijden werden er wel gespeeld.
Centenario in Montevideo werd gebouwd ter ere van het honderdjarig bestaan van Uruguay en voor het eerste WK uit de geschiedenis in 1930. Het Zuid-Amerikaanse land won destijds in hun nieuwe thuishaven de finale van Argentinië en speelt nog steeds regelmatig interlands in hetzelfde stadion, dat ook vaak het decor is van de stadsderby tussen Peñarol en Nacional.
Het Nederlands Elftal verloor in 1978 voor de tweede keer op rij de WK-finale. Argentinië was de baas in het eigen El Monumental in Buenos Aires. Met de vele lichtblauwe en witte snippers was het stadion destijds een ware heksenketel. Het stadion lag op loopafstand van de martelkamers van de Argentijnse Junta en het WK heeft hierdoor nog steeds een nare bijsmaak voor velen. River Plate en het Argentijns elftal zijn nog steeds de bespelers van El Monumental.
In het Olympiastadion van München liep Nederland in 1974 tegen een ander nationaal trauma op, maar vierde het ook succes op het EK in 1988. Het stadion werd gebouwd voor de Olympische Spelen van München in 1972. Mede daardoor heeft de atletiekbaan een prominente plaats in het bouwwerk, wat het stadion voor voetbalwedstrijden minder aantrekkelijk maakt. De toeschouwers zitten relatief ver van het veld en niet alle zitplaatsen zijn overdekt. Bespeler Bayern München is inmiddels uitgeweken naar de moderne Allianz Arena. Het Olympiastadion blijft een monument voor de sport en is nog steeds een architectonisch meesterwerk. Het doorzichtige hangende dak was begin jaren zeventig baanbrekend.
Over trauma’s gesproken, Brazilië had in 1950 genoeg aan een gelijkspel tegen Uruguay om wereldkampioen te worden. Op eigen bodem in het Maracanã dat speciaal voor dit kampioenschap was gebouwd, werd met 2-1 verloren van hun rivaal en buurland. De wond is nog altijd niet helemaal geheeld. Marcanã had oorspronkelijk plaats voor 183.000 toeschouwers. Door de komst van zitplaatsen en veiligheidsmaatregelen is de capaciteit nu 95.000. Wat de elipsvormige kolos extra bijzonder maakt, is dat de ringen ondoorbroken rondlopen. Het enigszins vervallen stadion in Rio de Janeiro zal worden opgeknapt en in 2014 opnieuw gebruikt worden voor het WK dat aan Brazilië is toegewezen.
Geen WK-stadion, maar toch speciaal genoeg om in dit rijtje thuis te horen: het Estádio Municipal de Braga in Portugal. Niet zozeer de grootte maar de locatie maakt het stadion bijzonder. Achter één van de doelen bevindt zich geen tribune maar vormt een enorme rotswand het decor. Nederland speelde tijdens het EK van 2004 tegen Letland in deze bijzondere setting.
De Allianz Arena in München is gebouwd voor het WK van 2006. Het stadion lijkt van de buitenkant op een luchtkussen en kan in drie kleuren verlicht worden: rood als Bayern München thuis speelt, blauw als 1860 München in actie komt en wit als het de thuishaven is van die Mannschaft.
Met de twee wereldberoemde torens was Wembley in Londen decennia lang een ware voetbaltempel. Het stadion vormde het decor van de door Engeland gewonnen WK-finale van 1966 en de eindstrijd van het EK in 1996. Pelé noemde Wembley ooit de kerk van het voetbal.
Inmiddels hebben de torens plaats gemaakt voor een hypermodern nieuw stadion, maar het heilige gras groeit nog steeds. Drie jaar geleden is het nieuwe Wembley geopend. Het ontwerp met een enorme boogconstructie is van de hand van Sir Norman Foster. Wembley 2.0 biedt plaats aan 90.000 toeschouwers.
De Rose Bowl in Pasadena is samen met het Råsunda Stadion in Stockholm het enige stadion waar zowel de finale van het WK voetbal voor mannen als voor vrouwen is gespeeld. De enorme arena staat in een voorstad van Los Angeles en wordt vooral gebruikt voor American football. In 1994 vond de WK-finale tussen Brazilië en Italië plaats in de Rose Bowl. De Brazilianen wonnen na strafschoppen, Roberto Baggio miste de beslissende penalty.
