Het Olympiastadion is het enige bouwwerk van de Nazi’s dat nog overeind staat in Berlijn. Dit stadion werd gebouwd voor de beruchte Olympische Spelen van 1936, waar Jesse Owens zijn triomfen vierde en Leni Riefenstahl haar film Olympia draaide. Het bouwwerk overleefde de oorlog, en behield de functie van sportarena. Met als voorlopig hoogtepunt de WK-finale van 2006, waarvoor het stadion een nieuwe overkapping kreeg. Reden genoeg om bij een bezoek aan Berlijn eens een kijkje te gaan nemen. Verder dan de buitenkant kwamen we helaas niet. Vanwege de Bundesliga-wedstrijd tussen Hertha BSC en Bayern München later die dag, was het stadion gesloten. Goede reden om nog een keer naar Berlijn te gaan!
Het modebeeld op het gebied van haardracht is altijd goed terug te zien op het voetbalveld, maar er zijn ook altijd nog uitzonderingen. Een overzicht van de meest opvallende haircuts van de afgelopen decennia, in dit geval even beperkt tot internationals op de grote toernooien. Aanvullingen zijn welkom!
Het kapsel van Paul Breitner zal nog bij menig Nederlander op het netvlies staan. De Duitser benut in de WK-finale van 1974 de gelijkmakende strafschop tegen Nederland.
David Beckham is een trendsetter op meerdere gebieden. Zijn hanenkam op het WK van 2002 leidt tot een ware rage. Kappers over de hele wereld hebben er hun handen vol aan om jongens dezelfde haardracht aan te meten.
Keeper René Higuita is vooral bekend vanwege zijn scorpion kick. Dat El Loco de bal überhaupt zag, ondanks zijn enorme haardos, mag een wonder heten.
Sommige spelers hebben zelfs hun bijnaam te danken aan hun haardracht. De tifosi noemden Roberto Baggio liefkozend Il Divin Codino, oftewel de goddelijke paardenstaart.
Het complete team (behalve de kale keeper Stelea) van Roemenië gaat op het WK van 1998 met waterstofperoxide in de weer om geblondeerd aan de aftrap te verschijnen.
Tot diep in de jaren negentig is het matje populair bij met name Oost-Europese voetballers. De Tsjech Tomas Skuhravy tekent ervoor.
Dat het altijd erger kan, bewijst Trifon Ivanov (hier namens Bulgarije op het WK van 1994) met een mat èn een baard.
De tondeuse is ook een populair gadget van veel voetballers, waaronder Clint Mathis van Team USA.
De Amerikanen kunnen er wat van, want ook de plaats van Alexei Lalas in deze lijst is op zijn minst verdiend te noemen.
En wat te denken van Marcelo Balboa? Verder commentaar lijkt overbodig.
Ondanks dit ongeluk bij de kapper is Ronaldo toch de grote man van het WK in 2002.
Rudi Völler is toch al niet de meest geliefde speler bij met name Nederlandse voetbalfans. De dodelijke combinatie van matje, permanentje en snor kan daar niets meer aan veranderen.
De Duitser Jens Jeremies kwam tegen het einde van zijn carrière tot inkeer en knipte zijn haar kort.
In zijn tijd bij PSV hield hij zich nog in, maar sinds het EK in 2000 gaat de Portugees Abel Xavier helemaal los.
Drie keer raden waar Carlos Valderama zijn bijnaam De witte Gullit aan te danken heeft…
Lang haar en toch praktisch, dat is de paardenstaart van Emmanuel Petit.
Ook de Duitse verdediger Christian Ziege is handig met de tondeuse, maar ook met verf.
Creatief met kraaltjes, dat typeert het kapsel van de Nigeriaan Taribo West.
Het scheelde weinig of niet Frankrijk maar Ierland had zich geplaatst voor het komende WK voetbal in Zuid-Afrika. Een overduidelijke handsbal van aanvoerder Thierry Henry stelt William Gallas in staat om de Fransen naar de eindronde te koppen. De Ieren tekenen nog protest aan, maar de FIFA wil er niet aan. Het is niet de eerste keer in de voetbalgeschiedenis dat een videoscheidsrechter uitsluitsel had kunnen geven. Het is niet voor het eerst in de loopbaan van de Ierse bondscoach Trapattoni dat een ploeg onder zijn leiding slachtoffer is van een arbitrale dwaling. We zien hem later in dit verhaal nog een keer terug.
De winnende goal van Geoff Hurst voor Engeland in de WK-finale van 1966 tegen West-Duitsland is misschien wel het meest omstreden doelpunt ooit. Op Wembley staan destijds nog niet zoveel camera’s opgesteld rond het veld als tegenwoordig, en op de beelden is niet duidelijk te zien of de bal over de lijn is. De West-Duitse spelers protesteren hevig, maar de scheidsrechter is onverbiddelijk en kent het doelpunt toe. We zullen misschien wel nooit weten of dat terecht is. Sluitend bewijs is er niet en dat zal er, ondanks de voor die tijd mooie kleurenbeelden, waarschijnlijk ook nooit meer komen.
Voor de één de hand van god, voor de ander (vooral Engelse supporters) de grootste arbitrale blunder ooit. In de kwartfinale van het WK in 1986 tussen Engeland en Argentinië springt Diego Maradona naar de bal en slaat deze met de linker hand in de het doel achter keeper Peter Shilton. De Nederlandse commentator Theo Reitsma ziet het meteen, net als de rest van de wereld in de herhaling. Scheidsrechter Ali Bennaceur uit Tunesië en zijn grensrechter is het ontgaan en dat blijft ze hun leven lang achtervolgen.
Later in dezelfde wedstrijd laat Pluisje zien dat hij eigenlijk geen hands nodig heeft, door na een indrukwekkende solo de wedstrijd te beslissen. Hij passeert vijf Engelse spelers en steekt het halve veld over. Minder bekend is de verdedigende hand van god vier jaar later op het WK in Italië. Maradona voorkomt op de doellijn met zijn rechter hand een doelpunt van de Sovjet-Unie. Ga naar de vijfde minuut in het filmpje om de handsbal te zien, waar de commentator overigens geen moment aandacht voor heeft.
Maradona’s landgenoot Lionel Messi doet de truc vijftien jaar later voor zijn club FC Barcelona nog eens dunnetjes over.
Het vervelende van dit soort incidenten is dat het de dagen erna breed wordt uitgemeten in de media en ook de glans wegneemt van de overwinning van de tegenstander. De onterechte uitslag wordt wel opgenomen in de karakteristieken en als de storm is geluwd, weet een paar jaar later bijna niemand het meer. Dan kunnen de supporters een inzamelingsactie houden om een replica van de beker te kopen zoals bij FC Utrecht in 2002, maar het is niet hetzelfde. Want Wamberto stond hoe dan ook in buitenspelpositie toen hij de late gelijkmaker scoorde in de bekerfinale tegen FC Utrecht.
Natuurlijk kunnen goals ook onterecht worden afgekeurd. De gevolgen daarvan zijn minstens zo groot. Alle sympathie ten spijt, het is toch op zijn minst omstreden dat Zuid-Korea het in 2002 schopt tot de halve finale van het WK. Zowel tegen Italië in de achtste finale als in de kwartfinale tegen Spanje worden meerdere zuivere doelpunten van de tegenstander afgekeurd (waaronder een golden goal van Tomassi). Tegenstanders worden strafschoppen onthouden en er zijn onverdiende rode kaarten uitgedeeld. De Italiaanse bondscoach Giovanni Trapattoni is witheet en daar kan iedereen zich ook dit keer wel wat bij voorstellen. Er gaat zoveel mis dat er op YouTube zelfs een compilatie van te vinden is.
Je zou zeggen dat de genoemde voorbeelden voldoende bewijs moeten vormen om net zoals bij sporten als ijshockey, American football, tennis en hockey een videoscheidsrechter in te stellen bij het voetbal. De FIFA wil daar onder leiding van Sepp Blatter nog steeds niet aan. Wat moet er nog gebeuren om dit ouderwetse bolwerk van de grootste sport ter wereld, waar miljarden in omgaan, zover te krijgen? Best wel hypocriet om zo te pronken met Fair Play.
De Olympische Spelen van Vancouver zijn alweer even achter de rug en de slaapachterstand van het nachtelijke sport kijken is weggewerkt. Hoog tijd om de draad weer op te pakken!
Sporters worden vaak zo goed mogelijk afgeschermd voor invloeden van buitenaf. Toch komt het regelmatig voor dat een wedstrijd bewust of onbewust wordt verstoord. De ene keer grappig, soms bedreigend of zelfs beschadigend.
Broodmes
Op mijn zesde ging ik op tennis en mijn favoriete speelster was Monica Seles. Ik was net zoals de rest van de wereld in shock toen ze in 1993 werd neergestoken tijdens een toernooi in Hamburg. Een doorgedraaide fan van Steffi Graf stak Seles, op dat moment nummer 1 van de wereld, tijdens een pauze in haar rug met een soort broodmes. Wonder boven wonder komt Seles er redelijk goed vanaf, hoewel het een tijd duurt voordat ze haar rentree maakt.
Ook Roger Federer wordt belaagd door een fan van zijn concurrent. Gelukkig raakt de Zwitser niet gewond als hij wordt geïntimideerd door een Spanjaard die de baan op rent tijdens de finale op Roland Garros in 2009. Federer blijft ongedeerd en kan zich zodanig herpakken dat hij de finale wint van Robin Söderling. Het blijft wel verbijsterend hoe dichtbij de belager kan komen. Verschillende streakers hebben dat al bewezen, maar die zijn toch meestal een stuk minder bedreigend.
Dronken Ier
Alles lijkt perfect voor elkaar bij de start van de marathon van de Olympische Spelen van Athene in 2004. De klassieke route van Marathon naar Athene over iets meer dan 42 kilometer wordt afgelegd over een vernieuwd wegdek. Na ongeveer 35 kilometer loopt de Braziliaan Vanderlei de Lima alleen op kop als er vanuit het publiek een verklede man de weg opkomt en hem het publiek intrekt. Het is Neil Horan, een Ierse priester die uit zijn ambt is gezet en ook de Grand Prix van Silverstone al eens verstoorde.
Omstanders bevrijden De Lima en hij kan zijn weg vervolgen, maar wordt later toch ingehaald door Meb Keflezighi en Stefano Baldini. De laatste komt uiteindelijk als eerste over de finish in het oude olympisch stadion van Athene. Onder luid gejuich krijgt De Lima tijdens de sluitingsceremonie als troostprijs de bronzen medaille omgehangen. We zullen nooit weten waar hij was geëindigd als de dronken Ier niet op zijn pad was gekomen.
Geboeid
De toch al zwaar beladen wedstrijd tussen FC Barcelona en Real Madrid ligt in 2002 een tijd stil. Een actievoerder ketent zichzelf met handboeien vast aan een van de doelpalen in Nou Camp. De ketenen worden verbroken door beveiligers en de wedstrijd kan worden vervolgd.
Soap
Het gebeurt niet voor het oog van de camera, maar dat maakt het voorval niet minder verbijsterend. De Amerikaanse kunstrijdsters Nancy Kerrigan en Tonya Harding strijden samen om kwalificatie voor de Olympische Winterspelen van Lillehammer in 1994. De tweestrijd ontwikkelt zich tot een ware soap als Kerrigan een paar maanden voor de Spelen na een training wordt opgewacht door een man die is ingehuurd door de ex-man van Harding. Hij slaat haar met een metalen pijp op haar knie.
Kerrigan herstelt wonderbaarlijk snel en kan toch afreizen naar Lillehammer. Ze wint uiteindelijk zilver achter Oksana Bajoel. Ook Tonya Harding mag meedoen, nadat ze heeft gedreigd met juridische stappen. Haar kür eindigt in mineur, mede door een gebroken veter.
Close-up
Giuseppe Guerini lijkt in 1999 tijdens de touretappe naar Alpe d’Huez op weg naar de grootste zege in zijn carrière. Tot een supporter met een fototoestel te laat aan de kant gaat. De Italiaan komt ten val, maar kan zijn weg gelukkig snel vervolgen en komt toch als eerste aan.
Strandbal
Om toch ook nog een beetje vrolijk af te sluiten tot slot het doelpunt dat Darren Bent dit seizoen scoorde voor Sunderland tegen Liverpool. De supporters van The Reds zullen er minder positief aan terugdenken. Een strandbal komt in het strafschopgebied van Liverpool terecht. Het stuk speelgoed verandert het schot van Bent zodanig van richting dat doelman Reina de bal niet meer kan keren. Het betekent duur puntverlies voor Liverpool door een goedkoop stuk speelgoed.
Yvonne van Gennip is mijn allereerste sportheldin. Aan haar gouden successen in Calgary heb ik helaas weinig herinneringen meer, want ik was nog klein. De goldrush van Marianne Timmer herinner ik mij echter nog als de dag van gisteren. Van Gennip en Timmer wonnen allebei drie gouden medailles en zijn daarmee de succesvolste Nederlandse vrouwen op de Winterspelen. Ze kenden beiden ook tegenslag in hun carrières.
Kom op Yvon, rijden!
Weinig mensen zullen destijds het succes van Yvonne van Gennip hebben zien aankomen. Zeker haar Oost-Duitse concurrenten niet. Als de twee favorieten Karin Kania en Andrea Ehrich elkaar op de 3000 meter letterlijk kapot rijden, ruikt de Haarlemse haar kans. Ze is sneller dan de Oost-Duitsers èn het wereldrecord, het ijs is gebroken. In de dagen daarna schrijft ze ook de 1500 meter op haar naam. Op de 5000 meter is ze sneller dan geen enkele vrouw voor haar is geweest op deze afstand.
Timmertje, Timmertje, wat ga je doen?
Tien jaar na de successen van Yvonne van Gennip staat er een nieuwe Nederlandse schaatskoningin op. Marianne Timmer is de grote revelatie van de Olympische Winterspelen van Nagano in 1998. Op 1500 meter verrast de nuchtere Groningse met een wereldrecord vriend en vijand en wint haar eerste gouden medaille.
Een gouden medaille en een bijnaam rijker verschijnt Timmertje enkele dagen in de M-wave aan de start van de 1000 meter, ditmaal wel als de grote favoriet. Ze maakt die rol meer dan waar, in een nieuw olympisch record is ze opnieuw de snelste. Terug in Nederland krijgt Marianne Timmer een schaap cadeau, van de gemeente waar ze woont: Hoogezand-Sappemeer.
Gevallen kampioenen
Vier jaar na de successen van Calgary reist Yvonne van Gennip af naar Albertville om haar drie olympische titels te verdedigen. Vooraf is ze in interviews al terughoudend over de kans op nieuw succes. En ze krijgt gelijk. Ik weet nog goed hoe ik toen voor de televisie zat. Yvonne is niet meer de kampioene van vier jaar eerder en komt zelfs ten val. Ik was ontroostbaar. Toch zijn haar prestaties uit 1988 uniek. Met drie gouden medailles blijft ze een heldin.
Ook Marianne Timmer slaagt er in eerste instantie niet in opnieuw olympisch kampioen te worden. Op de Spelen van Salt Lake City in 2002 gaat ze niet letterlijk onderuit zoals Van Gennip, maar valt ze wel van haar voetstuk. De tweevoudig olympisch kampioene van vier jaar eerder is niet in vorm en wint geen medailles. De beste prestatie zet Timmer neer op haar favoriete afstand, de 1000 meter: ze eindigt als vierde.
Acht jaar later weer
De liefde tussen Marianne Timmer en de Olympische Spelen lijkt definitief over in 2006. Op de Spelen van Turijn wordt ze eruit geschoten op de 500 meter na twee valse starts, waarvan een discutabele. Ze weet haar woede om te zetten in prestaties. Enkele dagen later op de 1000 meter slaat ze terug. Timmer zet een scherpe tijd neer en moet lang wachten. Één voor één bijten de concurrenten zich stuk op haar tijd en acht jaar na Nagano is ze opnieuw kampioen. De Groningse wint haar olympische titel terug die ze vier jaar eerder kwijt raakte.
Vancouver
In het begin van dit schaatsseizoen lijkt Marianne Timmer sterker dan ooit. Nog één keer wil ze naar de Olympische Spelen en ze is in vorm. Daar komt op slag een einde aan als Timmer bij Wereldbekerwedstrijden in Heerenveen onderuit wordt gereden door haar Chinese tegenstandster. In eerste instantie valt de schade mee, maar ze blijkt haar hielbeen op meerdere plaatsen gebroken te hebben. Weg olympische droom zou je zeggen, maar Timmer herstelt wonderbaarlijk snel. Binnen zes weken maakt ze alweer haar eerste voorzichtige slagen op het ijs.
Ook Yvonne van Gennip kent tegenslag, in de aanloop naar Calgary wordt ze geopereerd aan haar voet. Eenmaal op de Spelen is alle ellende vergeten en wordt ze de grote kampioene. Ook Marianne Timmer heeft al eerder met tegenslag te maken gehad. Een vormcrisis of diskwalificatie, ze kwam altijd sterker terug. Het tweede olympisch kwalificatietoernooi komt echter net iets te vroeg en Timmer kwalificeert zich niet voor haar vierde Olympische Spelen. Vancouver blijkt een brug te ver.
De Nederlandse hoop is vanavond bij de 1500 meter voor vrouwen gevestigd op Annette Gerritsen, Laurine van Riessen, Ireen Wüst en Margot Boer. Hopelijk kunnen ze voor een verrassing zorgen, net zoals Yvonne van Gennip en Marianne Timmer in hun beste dagen.
Nederlandse olympisch schaatskampioenen bij de dames
Een select gezelschap van zeven dames, dat zijn de Nederlandse olympische schaatskampioenen. Ook op de schaats maar dan bij het kunstrijden is er ook nog de unieke gouden medaille van Sjoukje Dijkstra uit 1964.
