Het nationale stadion van Warschau, gezien vanuit de oude stad.

Nu het EK voor de deur staat, komt ook de discussie op gang of “we” wel moeten voetballen in een land waar schending van de mensenrechten schering en inslag is. Los van de vraag of Oekraïne een land met een verwerpelijk regime is, moeten we ons afvragen of het daarvoor niet veel te laat is. De discussie werpt een schaduw over het toernooi, waar vooral sporters, fans en de lokale bevolking mee getroffen worden die al jaren naar het toernooi toewerken en niets met politiek te maken hebben.

Net als vier jaar geleden bij de Olympische Spelen in Beijing komt de kritiek pas echt op gang in de aanloop naar het evenement, terwijl dit eigenlijk bij de toewijzing van dergelijke sporttoernooien zou moeten gebeuren. Nu is het aflasten van het toernooi eigenlijk nog de enige oplossing om de critici de mond te snoeren en deze drastische stap zal niet snel worden gezet. Daarvoor zijn de belangen gewoon te groot en is de discussie eigenlijk zinloos geworden.

Sport en politiek horen gescheiden te blijven. Je kunt de sporters en fans niet laten opdraaien voor beslissingen die jaren eerder door ontransparante toewijzingscommissies zijn genomen. Natuurlijk mag er best ruimte zijn voor discussie, het maken van een statement of de dialoog op gang brengen voor het oog van de wereld kan ook als winst worden gezien. Kijk maar naar de aandacht die er in 2010 was voor de sloppenwijken in Zuid-Afrika, problemen die de krantenkoppen anders waarschijnlijk niet gehaald zouden hebben.

Om op de lange termijn dit soort problemen te voorkomen zal de openheid bij de toewijzing van grote sportevenementen drastisch moeten worden verbeterd. Hierdoor verlopen de procedures niet alleen eerlijker, maar is er mogelijkheid om landen te dwingen ook echt iets te verbeteren, omdat het feest anders gewoon niet doorgaat. Stel een land waarbij twijfels zijn over bijvoorbeeld mensenrechten heldere deadlines en zorg voor alternatieve locaties als deze niet gehaald worden. Hierdoor kan echt een statement gemaakt worden, zonder alleen achteraf met de beschuldigende vinger te wijzen.

Lees ook dit artikel over de boycot van de Olympische Spelen in Moskou en bekijk de uitzending van Andere Tijden hierover.